بدهی خارجی ایران از نظر اقتصادی چقدر مهم است؟

عباس معمارنژاد در گفت‌وگو با فارس، در مورد اینکه میزان بدهی خارجی ایران نسبت به تولید ناخالص داخلی چقدر است و آیا به عنوان یک مسئله برای کشور به شمار می‌رود، اظهار داشت: میزان بدهی خارجی هر کشور به معنای تعهدات یک کشور بابت اعتبارات اسنادی و تسهیلات دریافتی از نهادهای بین‌المللی است که در  ایران رقم بدهی خارجی 8.4 میلیارد دلار است که از این رقم 2.1 میلیارد دلار بدهی کوتاه‌مدت و 6.37 میلیارد دلار بدهی میان‌مدت و بلندمدت است. بنابراین آنچه مهم است، رقم کوتاه‌مدت بدهی یعنی سررسید شده است که در ایران 2 میلیارد دلار بیشتر نیست.

وی افزود:‌ نکته دوم این است که خود رقم بدهی خارجی مهم نیست، بلکه نسبت بدهی خارجی به رقم تولید ناخالص داخلی یا ‌GDP مهم است که این نسبت در ایران 2 درصد است که در مقایسه با کشورهای دیگر بسیار پایین است و ما از نظر جدول کشورهای دارای بدهی خارجی در رده هفتم دارای کمترین بدهی خارجی در دنیا هستیم.

استاد اقتصاد دانشگاه واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد گفت: نسبت بدهی خارجی به تولید ناخالص داخلی GDP در آمریکا 143 درصد است، یعنی 30 تریلیون دلار بدهی خارجی به 20 تریلیون دلار تولید داخلی آن کشور حدود 143 درصد است،‌به عبارت دیگر سرانه هر فرد آمریکایی از بدهی خارجی 60 هزار دلار است. در چین این نسبت 54 درصد است و هر شهروند چینی به طور میانگین 1200 دلار بدهی خارجی دارد. در ژاپن بیشترین نسبت بدهی خارجی به تولید ناخالص داخلی آن کشور است که 276 درصد است و اولین کشور بدهکار در دنیا به شمار می‌رود و هر ژاپنی به طور میانگین با 28 هزار دلار بدهی روبه رو است.

وی گفت: نسبت بدهی خارجی در آلمان در تولید ناخالص داخلی 88 درصد است و هر آلمانی میانگین 65 هزار دلار بدهی خارجی دارد. در انگلستان این نسبت 114 درصد است و هر شهروند انگلیسی میانگین 127 هزار دلار بدهی خارجی دارد. در فرانسه نسبت بدهی خارجی به تولید ناخالص داخلی 121 درصد است و هر شهروند فرانسوی 87 هزار دلار بدهی خارجی دارد. در ترکیه این نسبت 53 درصد است و هر شهروند ترکیه 5 هزار و 500 دلار بدهی خارجی دارد. در ایران که 2 میلیارد دلار بدهی خارجی کوتاه‌مدت است و نسبت بدهی خارجی به جی‌دی‌پی 2 درصد است و هر ایرانی کمتر از 100 دلار بدهی خارجی دارد که اگر این رقم‌ها و نسبت‌ها در ایران با سایر کشورها مقایسه شود از آخر جدول هفتمین کشور هستیم.

معمارنژاد رئیس کل اسبق گمرک ایران، این نکته را هم تأکید کرد که باید بدانیم ذخایر ارزی کشور به نسبت بدهی خارجی آن چقدر است. طبق اطلاعاتی که به دست آورده‌ام ذخایر ارزی ایران چندین برابر بدهی خارجی آن است. بنابراین مشکلی در پرداخت بدهی خارجی نداریم.

این استاد اقتصاد به این نکته اشاره کرد که از طرفی در کشور حجم تجارت خارجی با نفت سالانه 100 میلیارد دلار است که داشتن رقم 8.4 میلیارد دلار بدهی در مقایسه آن عددی به شمار نمی‌رود. در حالی که در روسیه ذخایر ارزی 570 میلیارد دلار و بدهی خارجی آنها 480 میلیارد دلار است، اما در کشور ما خوش‌بختانه ذخایر ارزی چندین برابر 8 میلیارد دلار بدهی خارجی است.

این استاد اقتصاد گفت: واقعیت این است که بدهی خارجی ایران در مقایسه با تولید ناخالص داخلی و ذخایر ارزی آن قابل توجه نیست و از نظر خارجی‌ها مسئله مهمی به شمار نمی‌رود که دغدغه باشد و همانطور که مقام معظم رهبری اعلام کرده‌اند در حالی که اقتصاد کشور ما بیستمین اقتصاد بزرگ دنیا است، این رقم 8 میلیارد دلار بدهی خارجی در حد صفر است و نسبت به تولید ناخالص داخلی قابل توجه و 2 درصد بیشتر نیست.

معاون سابق بانک و بیمه وزیر اقتصاد گفت: این نکته را هم نباید فراموش کرد که اگر تحریم نبودیم، بخش عمده‌ای از بدهی خارجی خود را پرداخت کرده بودیم و بخشی از این بدهی‌ها به خاطر مسائل تحریم و انتقال ارز سررسید شده است.