به حیواناتی که خوردن برخی از اجزاء آن برای مسلمانان جایز باشد، حلال گوشت گفته می شود. در فقه شیعه، خوردن برخی از انواع سه گانه حیوانات خشکی، دریایی و پرندگان حلال دانسته شده است.
حلال
گوسفند
بز
گاو
شتر
آهو
غزال
گوزن
قوچ
گورخر
بز کوهی
گاو وحشی
مکروه
اسب
قاطر
الاغ
حرام
خوک
گراز
زرافه
کانگورو
خرگوش
مار
(در عین حال برخی دیگر از مراجع خوردن گوشت این دو حیوان (خرگوش و مار) را حلال می دانند.)
در فقه شیعه، تنها خوردن ماهی پولک دار و میگو حلال است. به جز این دو مورد، تمام آبزیان در زمره حیوانات حرام گوشت قرار دارند.
در برخی متون فقهی گفته میشود پرندگانی که دارای یکی از چهار ویژگی داشتن چینه دان، سنگ دان، خار پشت پا، بال زدن پی درپی که بیشتر از ثابت نگه داشتن بال ها باشد، حلال گوشت هستند.
مرغ خانگی
بوقلمون
گنجشک
کبوتر
مرغابی
کبک
تیهو
بلبل
شترمرغ
خوردن گوشت هدهد، چلچله و پرستو مکروه است. در میان فقها، درباره خوردن گوشت کلاغ و زاغ اختلاف وجود دارد. برخی خوردن آن را حرام دانسته اند. همچنین درباره جغد نیز اختلاف نظر وجود دارد.
تقریباً همهی حشرات در شریعت اسلامی حراماند، جز ملخ که حکم استثنا دارد. اگر ملخ زنده گرفته شود، پس از مرگ، مصرف آن حلال است. این موضوع ریشه در سنت نبوی دارد و در مناطق کویری که ملخ بهوفور وجود داشت، اهمیت غذایی پیدا میکرد. با این حال، ملخهای نابالغ که قادر به پرواز نیستند، حلال شمرده نمیشوند.
فقیهان برخی اجزای حیوانات حلالگوشت را، هرچند تذکیه شده باشند، حرام شمردهاند؛ مانند خون، طحال، آلت تناسلی نر و دنبلان یا بیضه
قرآن مشخصا توصيه به خوردن چيزهاي پاک مي کند. چيزهاي حلال و حرام در آيات زير شرح داده شده اند:
بگو در آنچه به من وحى شده است بر خورنده اى كه آن را مى خورد هيچ حرامى نمى يابم مگر آنكه مردار يا خون ريخته يا گوشت خوك باشد كه اينها همه پليدند يا [قربانيى كه] از روى نافرمانى [به هنگام ذبح] نام غير خدا بر آن برده شده باشد پس كسى كه بدون سركشى و زياده خواهى [به خوردن آنها] ناچار گردد قطعا پروردگار تو آمرزنده مهربان است
پس از آنچه خدا شما را روزى كرده است حلال [و] پاكيزه بخوريد و نعمت خدا را اگر تنها او را مى پرستيد شكر گزاريد
جز اين نيست كه [خدا] مردار و خون و گوشت خوك و آنچه را كه نام غير خدا بر آن برده شده حرام گردانيده است [با اين همه] هر كس كه [به خوردن آنها] ناگزير شود و سركش و زياده خواه نباشد قطعا خدا آمرزنده مهربان است
و براى آنچه زبان شما به دروغ مى پردازد مگوييد اين حلال است و آن حرام تا بر خدا دروغ بنديد زيرا كسانى كه بر خدا دروغ مى بندند رستگار نمى شوند
بر شما حرام شده است مردار و خون و گوشت خوك و آنچه به نام غير خدا كشته شده باشد و [حيوان حلال گوشت] خفه شده و به چوب مرده و از بلندى افتاده و به ضرب شاخ مرده و آنچه درنده از آن خورده باشد مگر آنچه را [كه زنده دريافته و خود] سر ببريد و [همچنين] آنچه براى بتان سربريده شده و [نيز] قسمت كردن شما [چيزى را] به وسيله تيرهاى قرعه اين [كارها همه] نافرمانى [خدا]ست امروز كسانى كه كافر شده اند از [كارشكنى در] دين شما نوميد گرديده اند پس از ايشان مترسيد و از من بترسيد امروز دين شما را برايتان كامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانيدم و اسلام را براى شما [به عنوان] آيينى برگزيدم و هر كس دچار گرسنگى شود بى آنكه به گناه متمايل باشد [اگر از آنچه منع شده است بخورد] بى ترديد خدا آمرزنده مهربان است
از تو مى پرسند چه چيزى براى آنان حلال شده است بگو چيزهاى پاكيزه براى شما حلال گرديده و [نيز صيد] حيوانات شكارگر كه شما بعنوان مربيان سگهاى شكارى از آنچه خدايتان آموخته به آنها تعليم داده ايد [براى شما حلال شده است] پس از آنچه آنها براى شما گرفته و نگاه داشته اند بخوريد و نام خدا را بر آن ببريد و پرواى خدا بداريد كه خدا زودشمار است
امروز چيزهاى پاكيزه براى شما حلال شده و طعام كسانى كه اهل كتابند براى شما حلال و طعام شما براى آنان حلال است و [بر شما حلال است ازدواج با] زنان پاكدامن از مسلمان و زنان پاكدامن از كسانى كه پيش از شما كتاب [آسمانى] به آنان داده شده به شرط آنكه مهرهايشان را به ايشان بدهيد در حالى كه خود پاكدامن باشيد نه زناكار و نه آنكه زنان را در پنهانى دوست خود بگيريد و هر كس در ايمان خود شك كند قطعا عملش تباه شده و در آخرت از زيانكاران است
پس اگر به آيات او ايمان داريد از آنچه نام خدا [به هنگام ذبح] بر آن برده شده است بخوريد
و شما را چه شده است كه از آنچه نام خدا بر آن برده شده است نمى خوريد با اينكه [خدا] آنچه را بر شما حرام كرده جز آنچه بدان ناچار شده ايد براى شما به تفصيل بيان نموده است و به راستى بسيارى [از مردم ديگران را] از روى نادانى با هوسهاى خود گمراه مى كنند آرى پروردگار تو به [حال] تجاوزكاران داناتر است
و از آنچه نام خدا بر آن برده نشده است مخوريد چرا كه آن قطعا نافرمانى است و در قيقت شيطانها به دوستان خود وسوسه مى كنند تا با شما ستيزه نمايند و اگر اطاعتشان كنيد قطعا شما هم مشركيد
اى كسانى كه ايمان آورده ايد چيزهاى پاكيزه اى را كه خدا براى [استفاده] شما حلال كرده حرام مشماريد و از حد مگذريد كه خدا از حدگذرندگان را دوست نمى دارد
و از آنچه خداوند روزى شما گردانيده حلال و پاكيزه را بخوريد و از آن خدايى كه بدو ايمان داريد پروا داريد
اى كسانى كه ايمان آورده ايد شراب و قمار و بتها و تيرهاى قرعه پليدند [و] از عمل شيطانند پس از آنها دورى گزينيد باشد كه رستگار شويد
صيد دريا و ماكولات آن براى شما حلال شده است تا براى شما و مسافران بهره اى باشد و[لى] صيد بيابان مادام كه محرم مى باشيد بر شما حرام گرديده است و از خدايى كه نزد او محشور مى شويد پروا داريد
بگو به من خبر دهيد آنچه از روزى كه خدا براى شما فرود آورده [چرا] بخشى از آن را حرام و [بخشى را] حلال گردانيده ايد بگو آيا خدا به شما اجازه داده يا بر خدا دروغ مى بنديد
و اوست كسى كه دريا را مسخر گردانيد تا از آن گوشت تازه بخوريد و پيرايه اى كه آن را مى پوشيد از آن بيرون آوريد و كشتيها را در آن شكافنده [آب] مى بينى و تا از فضل او بجوييد و باشد كه شما شكر گزاريد
اى فرزندان آدم جامه خود را در هر نمازى برگيريد و بخوريد و بياشاميد و[لى] زياده روى مكنيد كه او اسرافكاران را دوست نمى دارد
اى پيامبران از چيزهاى پاكيزه بخوريد و كار شايسته كنيد كه من به آنچه انجام مى دهيد دانايم
اى مردم از آنچه در زمين است حلال و پاكيزه را بخوريد و از گامهاى شيطان پيروى مكنيد كه او دشمن آشكار شماست
خدا [همان] كسى است كه چهارپايان را براى شما پديد آورد تا از برخى از آنها سوارى گيريد و از برخى از آنها بخوريد